<hibernate-mapping >
    <class name="map.TKartoteka" table="T_KARTOTEKA">
        <id name="idTKartoteka" type="long">
            <column name="ID_T_KARTOTEKA" />
            <generator class="assigned" />
        </id>
        <many-to-one name="TVat" class="map.TVat" lazy="proxy"  update="false" cascade="none" insert="false" >
            <column name="ID_T_VAT" not-null="true"  />
        </many-to-one>
    </class>
</hibernate-mapping>

                Session session = sessionFactory.openSession();
      Transaction transaction = session.beginTransaction();
      TKartoteka tKartoteka = (TKartoteka) session.load(TKartoteka.class, 1L);
      tKartoteka.getTVat().setWartosc(BigDecimal.ZERO);
      transaction.commit();